‘In verband met het aanstaand vertrek van resident Rookmaker uit de Lampongsche Districten hebben enige ambtenaren en vooraanstaande personen uit handel en cultures zomede uit de Inheemse ambtenarenwereld een comité-gevormd ten doel hebbende, een gedenkzuil op te richten op Metro, het centrum van de kolonisatie-terreinen Soekadana, als stoffelijk bewijs van sympathie en erkenning van de arbeid door resident Rookma’aker verricht gedurende zijn bestuursperiode in de Lampongsche Districten. De plechtigheid der onthulling zal op 9 Juni plaats hebben. De resident vertrekt in de tweede helft van Juni.’

Aldus de Sumatra Post, op 2 juni 1937. Een ruime week later schreef het Bataviaasch Nieuwsblad:

‘Woensdag jl. (9 juni) is de gedenkzuil ter herdenking van het succesvolle kolonisatiewerk van den resident Rookmaker plechtig onthuld te Metro; de hoofdplaats en het centrum van de Soekadana-kolonisatie. Het gedenkteken is opgericht door alle bevolkingsgroepen in de Lampongsche Districten. Een comité bestaande uit 22 leden van verschillende landaarden en betrekkingen is er in geslaagd binnen een zeer kort tijdsbestek een zuil van 4 m. hoogte tot stand te brengen met gouden opschrift in marmer gebeiteld aan den voorkant, luidende: Ter herdenking aan het succesvolle kolonisatiewerk van den resident H. R. Rookmaker, 1933 – 1937, 
terwijl aan den achterkant hetzelfde opschrift staat te lezen, doch in het Javaans en in Javaans letterschrift.

Ruim een half uur voor de komst van de resident waren op de plaats van de plechtigheid reeds honderden uitgenodigden en belangstellenden aanwezig. Even voor tienen kwam de auto van den resident in zicht. Het hoofd van het gewest werd vergezeld door het Hoofd van Plaatselijk Bestuur van Soekadana, de waarnemend controleur Lassacquere, onder wie de kolonisatie Soekadana ressorteert. Verder door de gewestelijk Secretaris en de voorzitter van het comité de heer Bohnemann, hoofdadministrateur van het Way Lima-concern. Na een korte begroeting verzamelde zich het gezelschap om de te onthullen zuil.  

De muziek speelde het Wilhelmus, het detachement presenteerde het geweer, terwijl de aanwezigen saluerend of blootshoofds het volkslied aanhoorden. De heer Bohnemann voerde daarop het woord. De spreker schetste de verdiensten van resident Rookmaker gedurende zijn vierjarige bestuursperiode. De spreker die reeds 30 jaren in het gewest zit, weet hoe en wat de kolonisatie was en hoe ze momenteel is. Het comité wilde het vertrek van de resident niet ongemerkt voorbij laten gaan en het vatte het plan op om een stoffelijk bewijs van appreciatie van de arbeid van de resident in de vorm van een gedenkzuil aan te bieden. Dankzij de hulp van velen is de zuil binnen minimum van tijd tot stand gebracht, hoewel zeer bescheiden van vorm is zij ongetwijfeld een blijvend herinneringsteken, aan het heden, aan het verleden en voor de toekomst, van de noeste arbeid van de resident Rookmaker. Voorts bood de heer Bohnemann de scheidende resident aan de oorkonde van de zuil voorzien van de handtekeningen van hen, die de gedenkzuil hebben helpen tot stand brengen. Daarop voerden het woord de heer Lim Giok Keng, lid van het comité namens de Chinese gemeente, de demang van Telokbetong namens de Inheemse ambtenaren en bevolking en de assistent-wedono van Metro namens de kolonisatie met haar Javaanse bevolking. In het kort bedankten de sprekers de resident voor zijn werk voor land en volk. Nogmaals het woord voerende verzocht de heer Bohnemann het hoofd van Plaatselijk Bestuur van Soekadana, de heer Lassacquere, om de zuil te ontdoen van haar omhulsel.

Daarna nam de resident het woord. Het hoofd van het gewest bedankte de sprekers voor hun waarderende woorden, hem te beurt gevallen. In het bijzonder betuigde hij zijn erkentelijkheid aan het comité voor de sympathieke idee van dit huldeblijk. In vlot Maleis richtte de resident een woord van afscheid tot de loerahs van de ganse kolonisatie in het bijzonder en aan de kolonisten in het algemeen. Hij bedankte hen voor hun gepresteerd werk voor de kolonisatie.

Vervolgens begaf het hele gezelschap zich naar de smaakvol versierde pendopo van de nieuwe dienstwoning van den assistent-wedono van Metro, waar de gasten een koele dronk werd geserveerd. Bij twaalven begaf men zich aan tafel voor de gezamenlijke maaltijd. De resident hield weder een redevoering ter inwijding van de vestiging der kolonisatie in Metro en ter inwijding van de keurig in Minangkabauwse bouwtrant gebouwde dienstwoning van de assistent-wedono van Metro. Bij deze gelegenheid reikte de resident een tevredenheidsbetuiging aan een genoemde assistent-wedono van Metro over. Voorts overhandigde de resident de assistent-wedono een souvenir in de vorm van een Lampongse kris.
Hiermede was de plechtigheid afgelopen. Een file van tientallen auto’s reed toen stadwaarts.´

 

Het Tropenmuseum beheert een foto van nog een ander aan deze kolonisatie gerelateerd gedenkteken. Op een wegmarkering, ergens (bij de uitvalweg van Telokbetong naar het noorden?) werd een herdenkingstekst aangebracht: ‘Langs deze weg trokken op 3 april 1935 de eerste Javaansche kolonisten’, met daarboven een pijl en de aanduiding (afstand tot Soekadana?) 51 KM.

x

Bronnen
Sumatra Post, 2 juni 1937
Bataviaasch Nieuwsblad, 12 juni 1937
Meer informatie over de Soekadana-kolonisatie:
https://javapost.nl/2018/03/19/een-land-met-toekomst/